ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ
Την 10η Αυγούστου 2018, ημέρα Παρασκευή, έγινε η πέμπτη ομιλία στον Ιερό Ναό της Αγίας Μαρίνας, αμέσως μετά την Ιερά Παράκληση, με αντικείμενο την Παναγιά μας. Ομιλήτρια ήταν η κα Ολυμπία Παπαναστάση, πρώην τακτική ερευνήτρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Οργανισμού του Υπουργείου Γεωργίας. Τίτλος της ομιλίας ήταν: Μικρό οδοιπορικό στις Παναγιές του τόπου μας. Η κα Ολυμπία παρουσίασε την ιστορία και τα θαύματα 70 εικόνων περίπου της Παναγίας που βρίσκονται σε Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, αλλά και σε διάφορα άλλα Μοναστήρια και Ιερούς Ναούς της χώρας.
Τόνισε, ότι η Παναγία μας, η Υπεραγία Θεοτόκος, ήταν πάντοτε αλλά θα αποτελεί και στους αιώνες των αιώνων αντικείμενο αγάπης και τιμής από τους Έλληνες. Αυτό μαρτυρούν οι πάμπολλοι μεγαλοπρεπείς ναοί αφιερωμένοι στη χάρη της, ιδιαίτερα στα πανέμορφα νησιά μας, το πλήθος των εξωκλησιών σε όλη την ελληνική επικράτεια, ο μεγάλος αριθμός των εικόνων της, οι πολλές γραπτές και προφορικές παραδόσεις για τα αμέτρητα θαύματά της, καθώς και τα πάμπολλα κείμενα, πεζά κι έμμετρα, από τη βυζαντινή περίοδο ως τις μέρες μας που αναφέρονται στο πανάγιο πρόσωπό Της.
Η πίστη, η απέραντη αγάπη και αφοσίωση στο πρόσωπό της αλλά και η εφευρετικότητα τόσο του απλού πιστού κόσμου αλλά και των λογίων, έχουν προσδώσει στην Παναγία μια πληθώρα ονομάτων, τα Θεοτοκονύμια, όπως λέγονται. Αυτά ξεπερνούν τα πεντακόσια και κατά άλλους και τα χίλια. Ενδεικτικά, θα μπορούσαν να χωριστούν σε ορισμένες κατηγορίες:
- Αυτά που εμπνεύστηκαν από την απεικόνιση της Παναγίας στην εικόνα Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Γαλακτοτροφούσα, Δεξιά (όταν κρατάει τον Χριστό στο δεξί της χέρι) κ.ά.
- Αυτά που συνδέονται με μια ιερή ιστορία. Τέτοια ονόματα είναι της εικόνας «Άξιον Εστί», της Τριχερούσας, της Εσφαγμένης κ.ά.
- Από τον τόπο της Παναγίας, όπως η Προυσιώτισσα, η Μαυριώτισσα, η Κυκκώτισσα κ.ά.
- Από την τεχνοτροπία του ναού της Παναγίας. Τέτοια επίθετα είναι η Θολοσκέπαστη, η Μολυβδοσκέπαστη κ.ά.
- Από το όνομα του κτήτορα του ναού ή της Μονής της Παναγίας, όπως: η Παναγία η Γλυκειά (από το επίθετο Γλυκύς), η Καπνικαρέα κ.ά.
- Από τον μήνα που εορτάζεται η Παναγία: Αυγουστιανή και Δεκαπεντούσα, Τριτιανή (την τρίτη ημέρα της Διακαινησίμου) κ.ά.
- Από τα θαύματα της Παναγίας: Ελαιοβρύτισσα, Γοργοϋπήκοος, Ελεούσα, Φανερωμένη, Μυροβλύτισσα.
- Εγκωμιαστικά από την έξαρση της αγάπης των πιστών, όπως Αγγελόκτιστη, Επίσκεψις, Παντάνασσα κ.ά.
- Αυτά που προσέδωσαν στην Παναγία οι Υμνογράφοι της Εκκλησίας, όπως: Υψηλοτέρα, Ρόδον το Αμάραντον, Σκέπη, Χώρα του Αχώρητου κ. ά.
Οι εικόνες που απαντούν στο Άγιο Όρος συνδέονται, σύμφωνα με την παράδοση, με πολλά θαύματα. Το ίδιο συμβαίνει και με Εικόνες της Παναγιάς που βρίσκονται διάσπαρτες στην Ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα. Τον δεκαπενταύγουστο, το μικρό Πάσχα του καλοκαιριού, υπάρχουν πολλά τοπικά και τρία πανελλήνια προσκυνήματα θαυματουργών εικόνων της Παναγίας. Από τα πανελλήνια, κορυφαίο είναι αυτό της Μεγαλόχαρης Παναγιάς της Τήνου και ακολουθούν σε αριθμό προσκυνητών η Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο και η Παναγία η Εκατονταπυλιανή στην Πάρο.
Την ομιλία παρακολούθησε πολυπληθές ακροατήριο, το οποίο υπέβαλε στο τέλος πολλές ερωτήσεις στην ομιλήτρια.
